Tijdschrift “Vriendin “
“In geen enkele relatie is het altijd rozengeur en maneschijn. Maar wat zijn nou echt rode vlaggen die je beter niet negeert? We vroegen het de relatietherapeut.“
Rode vlag no.1 Ik sta niet op de eerste plaatst bij mijn partner
Isabelle van Houten, EFT-relatietherapeut en mediator: “Als je dat idee hebt, voel je je ook minder verbonden met de ander. Wat je vaak ziet, is dat stellen dan steeds meer los van elkaar dingen ondernemen en in een negatieve spiraal belanden. De consequentie kan zijn dat je je eenzaam voelt. Een relatie kan best veel hebben, ik vergelijk het weleens met een elastiekje dat je steeds opnieuw uitrekt, maar er komt een moment dat de rek eruit is. Dit kun je oplossen door date nights in het leven te roepen, bijvoorbeeld elke eerste zaterdag van de maand en die organiseer je om en om. Het hoeven echt geen grote events of etentjes te zijn en je hoeft ook niet alleen te praten. Wil je dat wel en vind je het lastig om een goed gesprek te beginnen? Gebruik dan een relatie-kaartspel, waarop voorbeeldvragen staan. Handig! Samen wandelen of een fijne film kijken kan ook prettig zijn. Regelt je partner niets of verzaak je zelf met kinderen of werkdrukte als excuus? Dat betekent eigenlijk dat je jullie relatie niet serieus neemt. Daar moet je elkaar dus ook echt op aanspreken. Een paar dingen zijn belangrijk om elkaar weer te vinden: verban jullie telefoons of zet ze in elk geval op stil als je erop uitgaat, wees geïnteresseerd in elkáár en niet in de Insta-updates van de buurvrouw. En: verwacht niet direct resultaat of verandering. Een relatie is als een olietanker, het duurt even voor die z’n koers heeft gewijzigd.”
Rode vlag no.2 Ik krijg geen aandacht
“Vaak worden hier allerlei – geoorloofde – redenen voor gegeven: druk zijn met werk, sport, kinderen, mantelzorg. Geen aandacht krijgen of geven is een serieus relatieprobleem en dit kan te maken hebben met de manier waarop je bent gehecht. Die hechting vindt vooral in de kinderjaren plaats en wordt verder gevormd door levenservaringen en trauma’s. Je kunt veilig, vermijdend of angstig gehecht zijn. Ik schrijf deze woorden altijd op de punten van een driehoek, niemand is honderd procent veilig, angstig of vermijdend gehecht. De mate van hechting ligt ergens tussen die drie hoeken. Waar het om gaat, is dat oude pijnen makkelijk worden geraakt door een partner. In een goede relatie bewegen twee partners met elkaar mee, als een dans die wordt opgevoerd. Bij bonje voel je je dan veilig genoeg om de strijd aan te gaan. Maar als een stel uit balans is, zie je vaak dat de aanjager op de deur bonst en de ander zich juist steeds verder terugtrekt. Dan beweeg je dus niet meer met elkaar mee en raak je van elkaar verwijderd. Om dat op te lossen, moet je echt leren luisteren naar elkaar. De aanjager moet niet gaan duwen en trekken, niet aanvallen en niet dwingen, maar de ander juist de ruimte geven. En de terugtrekker zal zijn of haar deur open moeten zetten voor contact en er niet tussenuit knijpen.”
‘In een goede relatie bewegen twee partners met elkaar mee, als een dans die wordt opgevoerd’
Rode vlag no.3 Ik voel me niet veilig genoeg om mijn emoties te delen
“Stel, je partner troost je niet als je verdrietig bent. Of neemt midden in jouw huilbui toch het telefoontje van die ene collega op. Dan voelt het onveilig om te laten zien hoe je je voelt en laat je het wel uit je hoofd om je opnieuw kwetsbaar op te stellen. De een huilt, een ander wordt boos, maar de deur gaat steeds verder dicht. Daarbij komt ook dat een emotie als huilen bij jezelf al weerstand oproept. Ik hoor vaak vrouwen zeggen dat ze zich nog zo hadden voorgenomen om niet te huilen en balen als dat wel gebeurt. Helemaal als een ander dan ook nog zegt dat je ‘zo emotioneel’ bent. Je kwetsbaarheid tonen betekent dat je naar de pijn moet en daar wil iedereen van wegblijven, dat wordt nog sterker als je je niet gesteund of getroost voelt. Belanden jullie steeds in dezelfde duivelse dialoog waarin je niet eerlijk durft te zeggen hoe je je echt voelt omdat je al weet hoe de ander reageert, dan is dat een duidelijk teken van deze rode vlag. Je kunt overigens een hele tijd prima functioneren zonder je zielen- roerselen te delen, maar als je je diepste emoties bij je houdt, voel je je op den duur niet meer verbonden met die ander. Ligt er in jullie relatie veel focus op anderen, hebben jullie het weinig over jezelf? Ook dat is een teken van deze rode vlag. Je moet opnieuw leren om elkaar te laten zien wat je voelt en hoe je daarop reageert. Er zijn maar weinig mensen die dit zelf kunnen oplossen, vaak moet hier een therapeut aan te pas komen.”
Rode vlag no.4 We hebben geen seks en zijn ook niet meer intiem met elkaar
“Veel mensen maken zich zorgen over hun relatie als ze geen seks meer hebben. Als er wel sprake is van intimiteit, kan dat helemaal prima zijn. Het is belangrijk dat je bij die ander wilt zijn, dat je behoefte hebt aan knuffelen en zoenen. Dan is de aantrekkingskracht er wel, maar de lust niet. Er zijn genoeg stellen die zo gelukkig zijn met elkaar. Voorwaarde voor een relatie zonder seks maar wel met intimiteit, is dat het voor beide partijen echt oké is. Maar vaak blijft dit onderwerp onbesproken. En als een van de twee wel behoefte heeft aan seks, zet dat de deur open voor een ander.
Dat heeft overigens bijna nooit met de seks an sich te maken, maar vooral met het gemis aan verbondenheid en je gewaardeerd voelen. Hoe lastig dit onderwerp voor velen ook is, bespreek het met elkaar. Geef aan wat je lekker vindt, wat je mist en wat je graag zou willen. Dat kan seks zijn of alleen die intimiteit. Ontdek wat je nodig hebt om je verbonden te voelen met je partner. En wil je wel seks, doe het dan ook en maak zin, want van seks komt seks. Verwacht niet dat de nachten net zo spannend zijn als toen jullie elkaar net kenden. Maar aandacht en tijd voor elkaar tussen de lakens kan ook heel bevredigend zijn.”
Een slechte relatie verbreken is niet makkelijk
Rode vlaggen zijn altijd een teken dat er iets speelt. Laat ze vooral niet te lang wapperen en maak er werk van. Door te zoeken naar een oplossing, samen of met een therapeut. Of door te vertrekken, al is dat nog niet zo eenvoudig. Isabelle legt uit waarom het moeilijk is uit een slechte relatie te stappen: “Daar zijn verschillende redenen voor aan te wijzen, vaak gaan mensen door verschillende processen als ze overwegen de relatie te verbreken. In alle processen spelen zowel je interne (wat vind je er zelf van) als externe (wat vinden anderen ervan) criticus een rol. Stel, je wordt verliefd op een ander en gaat vreemd. Dan stel je jezelf teleur, omdat dit wellicht niet voldoet aan je eigen normen en waarden. En je bent ook nog eens bang voor wat de buitenwereld hiervan vindt. Niemand hangt z’n vuile was graag buiten. Maar denk ook aan redenen als angst voor verandering. Weten wat je nu hebt – ook al is het niet best – en niet wat je in de toekomst krijgt. Ook de angst om alleen te zijn en te blijven kan een rol spelen. Liever een slechte relatie dan geen relatie. Niet opgeven, afmaken waar je aan begonnen bent en voor de kinderen bij elkaar blijven – ook legitieme en vaak gehoorde afwegingen. Net als de krapte op de woningmarkt en financiële afankelijkheid en achteruitgang als je uit elkaar gaat.”
‘Als je je diepste emoties bij je houdt, voel je je op den duur niet meer verbonden met die ander’
Wat kan EFT voor je relatie doen?
Isabelle van Houten is EFT-relatietherapeut en mediator. EFT staat voor Emotionally Focused
therapy en is ontwikkeld door dr. Sue Johnson uit Canada. De therapie is gericht op de verbinding tussen partners en daarin staan toegankelijkheid, responsiviteit en betrokken-heid centraal. Isabelle: “Die drie aspecten heb je nodig om verbinding te kunnen creëren. Met toegankelijk wordt bedoeld of je partner benaderbaar is en dat is meer dan ‘er zijn’. Geeft hij je aandacht, luistert hij naar je? Responsief betekent reageren: zit je in de dezelfde kamer en merkt hij bijvoorbeeld niet op dat je troost of geruststelling nodig hebt, dan is hij niet responsief. Het houdt ook in dat hij voor je klaarstaat en je steunt als je bang of onzeker bent. Betrokkenheid is eerlijk durven zijn en geïnteresseerd zijn in elkaar. Blijf nieuwsgierig richting je partner en vraag waar behoeftes en verlangens liggen, check hoe hij in z’n vel zit. Vrouwen willen dit vaker toetsen en mannen vinden het over het algemeen lastiger om aan te geven wat ze missen of waarom ze niet gelukkig zijn. Veel stellen denken overigens dat ze veel praten. Ja, over de kinderen, de boodschappen, wie de hond uitlaat en de kliko buiten zet. Maar echt praten, over wat je denkt, voelt en verlangt, dat is wat anders dan de BV Het Gezin managen. Aan de hand van een EFT-vragenlijst kun je ontdekken hoe het ervoor staat in jullie relatie. Goed om te weten: een rode vlag hoe! echt niet te betekenen dat jullie uit elkaar gaan. Maar het is wel een signaal dat het tijd is om er werk van te maken. Als je er samen niet uitkomt, kan relatietherapie daarbij ondersteunen.”
Rode vlag no.5 We lossen ruzies niet samen op
“Het knalt, maar het wordt niet opgelost, niet besproken. Er zijn genoeg stellen die na een ruzie gewoon doen alsof er niets is gebeurd en weer focussen op kinderen, werk, het leven. Het is niet slim om een ruzie niet uit te praten. Want een conflict dat blijft hangen, gaat ‘etteren’. Eigenlijk komen hierin vrijwel alle rode vlaggen samen. Ik zie onopgeloste ruzies als een bord spaghetti waarin alle slierten door elkaar liggen, en het is de kunst ze sliertje voor sliertje op te pakken en je relatie zo te ontrafelen. Tijdens een ruzie delen mensen waardevolle info, omdat ze er alles uitgooien zonder filter. Daarom is nooit ruzie maken net zo goed een rode vlag, want als je alles met de mantel der liefde bedekt, gaat het net zo goed etteren.
Vind je het lastig om een conflict op te lossen, bespreek de ruzie dan alsof het een film was die je samen hebt gekeken. Wat gebeurde er nou? En dan niet: jij zei dit en ik deed dat. Nee, in de derde persoon: hij zei dat en zij reageerde. Door met een helikopterview te kijken waar het misging, kun je beter een manier vinden om de ruzie wel op te lossen. Die techniek houdt niemand lang vol, maar is vaak een goede aanzet tot een oplossing. Belangrijk: praat pas als je allebei tot rust bent gekomen en let op dat je van verwijt naar verlangen gaat. Dus niet: waarom ben je nou weer zo laat uit je werk gekomen, ik zit al uren klaar met het eten! Maar: ik vind het jammer dat je laat bent, ik heb een rotdag en heb je steun nodig. Kortom, schakel snel naar behoeftes en verlangens.”
